Tuesday, March 2, 2010
ԱՆՏԵԱՆ ԼԵՌՆԱՇՂԹԱՅ
Հարաւային Ամերիկայի մէջ, Վենեզուէլա, Գոլոմպիա, Էքուատօր, Փերու, Պոլիվիա, Արժանթին և Չիլիի հողամասերուն վրայ գտնուող, Խաղաղական Ովկիանոսին զուգահեռ Հիւսիսէն Հարաւ շուրջ 7000 քմ. երկարող Անտեան լեռները աշխարհի ամենաերկայն լեռնաշղթան է:
Ագօնգակուան 6962 մեթր բարձրութեամբ Անտեան լեռնաշղթային ամենաբարձր լեռն է: Անտեան լեռները 60 միլիոն տարի առաջ կազմուած են: Անտեան լեռնաշղթային վրայ մօտաւորապէս 5000մ. 3000մ. և 2000մ. բարձրութեամբ լեռներ կան:
Անտեան լեռնաշղթային վրայ ինչպէս մարած, նոյնպէս ալ տակաւին ժայթքող հրաբուխներ կը գտնուին: Հարաւային և Կեդրոնական Փերու, Հարաւային Չիլի, Էքուատօր և Գոլոմպիայի հողերուն վրայ 70 ժայթքող հրաբուխներ կը գտնուին:
Անտեան լեռներու ծովու մակարդակէն 914 մեթր բարձրութեան վրայ գտնուող վայրերուն օդի բարեխառնութիւնը մօտաւորապէս 24-էն 28-ի միջեւ կը փոխուի:
Անտեան լեռներու վրայ կարելի է տեսնել զանազան կենդանիներու և բոյսերու տեսակներ:
Անտեան լեռներու հողերէն արծաթ, կապար, զինկ, կլայեկ, պղինձ, ածուխ, երկաթ, զմրուխտ, և ոսկիի մետաղներ կը հանեն: Իսկ քարիւղով հարուստ են Արեւելեան հողամասերը:
Անտեան լեռնաշղթային վրայ կ'ապրին զանազան ցեղերու պատկանող բնակիչներ: Էքուատօրի, Պոլիվիայի և Փերույի բնակիչներուն մեծամասնութիւնը Կարմրամորդ ցեղին կը պատկանին:
Արժանթինի և Չիլիի Անտերու մէջ բնակչութիւնը քիչ է: Իսկ Կեդրոնական և Հիւսիսային Անտերու մէջ բնակչութիւնը խիտ է:
Շուշան Գորտոնճիեան
2-Մարտ-2010 Երեքշաբթի
Իսթանպուլ