Հիմալաեա լեռները աշխարհի ամենամեծ ու ամենաբարձր լեռնաշղթան է: Հիմալաեաներուն, Կեդրոնական Հարաւային Ասիոյ մասը Արեւելք-Արեւմուտք ուղղութեամբ կ'երկարի:
Էվէրէստը՝ 8850 մեթր բարձրութեամբ, Հիմալաեաներու և երկրագունդի ամենաբարձր գագաթն է: Էվէրէստ գագաթը Նէբալ և Չինաստանի սահմանագիծի վրայ կը գտնուի:
Հիմալաեաները կազմուած են Հնդկաստանի և Ասիոյ քարի, մետաղի բարակ շերտերուն իրար զարնուելէն: Այս կազմութիւնը մինչեւ այսօր կը շարունակուի:
Բագիստան, Հնդկաստան, Չինաստան, Նէբալ և Պութանէն անցնող 2400 քմ. երկայնութեամբ Հիմալաեա լեռնաշղթային սառնակոյտերը կը սնուցանեն Ասիոյ ցամաքամասին 9 մեծ գետերը: 1,3 միլեառ մարդ այս ջուրերէն կ'օգտուին: Վերջի տարիներուն ջերմութիւնը 0,6-էն մինչեւ 0,15 աստիճան բարձրացած է: Եթէ ջերմութիւնը բարձրանալ շարունակէ, 50 տարուայ ընթացքին սառնակոյտերն ու ձիւները բոլորովին պիտի հալին:
Հիմալաեա լեռներուն, 4700 մեթրէ վեր մասերուն վրայ շարունակաբար ձիւն կը տեսնուի:
Հիմալաեաներու, Հարաւային բլուրներու անտառներով ծածկուած ճահիճներուն մէջ կ'ապրին վայրի եզեր, ռնգեղջիւրի նման կենդանիներ: Իսկ Թիպէթի վրայ կ'ապրին աղուէսներ, գայլեր, թոխորներ, լերան այծեր, վայրի էշեր և վիթեր:
Հիմալաեաներու վրայ թռչունի տեսակն ալ շատ է՝ անծեղ, թիկատոր ճնճղկազգի թռչուններ, լերան ագռաւ, նաեւ թիթեռնիկներ: Գետերու մէջ կարելի է տեսնել անուշ ջուրերու մէջ ապրող կապոյտ ձուկի տեսակներ:
Լերան բարձունքները կան մետաղի հարուստ հանքեր, բայց անոնց հասնիլ շատ դժուար է:
Քէշմիր ձորի հողամասին վրայ կը մշակուի խնձոր, տանձ, դեղձ, կերաս: Արեւմտեան Հիմալաեաները չոր, մերկ ու բոլորովին դատարկ ժայռերով և ձորերով ծածկուած են:
Շուշան Գորտոնճիեան
11-Փետրուար-2010 Հինգշաբթի
Իսթանպուլ
